Verslag Stadsgesprek 11.04.2025

Op vrijdagavond 11 april 2025 vond in WORM Rotterdam het Stadsgesprek plaats over (nacht)cultuur, georganiseerd door N8W8 R’dam. Zo’n zestig geïnteresseerden verzamelden zich om samen te onderzoeken en bespreken wat nachtcultuur eigenlijk is. Hoewel nachtcultuur regelmatig genoemd wordt in de media en beleidsstukken – zoals het Nachtplan van de Gemeente Rotterdam – blijft de definitie ervan vaag. Die onduidelijkheid werd al snel duidelijk toen moderator Aniek de Rooij de avond opende met de vraag wie wist wat nachtcultuur precies inhoudt. Bijna niemand stak zijn, haar of hun hand op.

Er werden drie verschillende harde definities van nachtcultuur besproken, afkomstig van de gemeenten Utrecht, Amsterdam en Rotterdam. Maar een helder kader bleef uit. Tijdens een interactieve Kahoot kwamen veelvoorkomende associaties bovendrijven: muziek, vrijheid, talentontwikkeling en community. Tegelijkertijd bleek dat het lastig is om duidelijke grenzen te trekken – want wanneer houdt horeca op en begint nachtcultuur? En waarin verschilt nachtcultuur van de bredere culturele sector?

Toch was er één punt waarop de aanwezigen het opvallend eens waren: de community zelf moet bepalen wat nachtcultuur is. Niet de overheid, niet de markt – maar de mensen die het meemaken, maken en dragen.

In het daaropvolgende panelgesprek gingen Phil Powel, Yessica Deira en Juliana X, onder leiding van moderator Nychenda Fecunda, dieper in op hun eigen ervaringen en perspectieven. Phil Powel vertelde hoe nachtcultuur voor hem essentieel is geweest in het vormen van zijn artistieke identiteit, zowel als mens als ondernemer. Zijn roots liggen bij Nighttown, waar interdisciplinair programmeren en kruisbestuiving vanzelfsprekend waren. Toen hij later BIRD oprichtte, richtte hij zich bewust op een lacune in het Rotterdamse nachtleven: een plek voor Black music, geworteld in Afro-Amerikaans gedachtegoed zoals hiphop, funk en soul.

Voor Yessica Deira draait nachtcultuur vooral om experiment en ontdekking. Ze benadrukte het belang van uitgaan zonder precies te weten wat je te wachten staat – iets wat volgens haar vroeger meer aanwezig was in Rotterdam dan nu. Ze was bovendien verrast door het grote aantal (illegale) raves in de stad, die juist dat gevoel van spontaniteit en underground uitstralen. Juliana X bracht echter een ander perspectief in: dat van haar jeugd in Friesland. Ze groeide op tussen zuipketen, jeugdsozen en erf-feesten. Alles was DIY, en nachtcultuur begon daar al op jonge leeftijd – vaak rond de 12 of 13 jaar. Voor haar speelde escapisme een grote rol. Ook stelde ze dat nachtcultuur zich niet beperkt tot de nacht: het ontstaat ook overdag, bijvoorbeeld bij de kapper of aan de tafelvoetbaltafel. Rotterdam, als typische ‘werkstad’, kent volgens haar dan ook het motto: work hard, play hard.

Het gesprek kreeg een politieke lading toen het bubblingverbod van 2023 ter sprake kwam. Uit het publiek klonk verontwaardiging: het verbod werd gezien als een koloniale echo – een poging om te bepalen hoe bepaalde groepen zich mogen uitdrukken. Ook de teloorgang van de Dance Parade kwam aan bod. Wat ooit een internationaal evenement met enorme aantrekkingskracht was, is nu uit het straatbeeld verdwenen. Het panel benadrukte dat het narratief over nachtcultuur vanuit de community moet komen, niet vanuit politie of overheid. De lobby voor nachtcultuur is zwak: het is zorgelijk dat enkele incidenten op een evenement met honderdduizend bezoekers bepalend kunnen zijn voor het publieke beeld.

Daarnaast werd pijnlijk zichtbaar hoe weinig gekleurde mensen en niet-mannen momenteel vertegenwoordigd zijn aan de top van de house-scene. Toch zijn er initiatieven die verandering proberen te brengen. Zo start vanaf mei het mentorschapprogramma van Ampfeminine, waarin beginnende vrouwelijke dj’s worden begeleid. Een belangrijk aandachtspunt binnen dat programma is hoe jonge makers hun creatieve passie kunnen combineren met betaalde arbeid en studie – een herkenbaar spanningsveld voor velen.

Een vraag uit het publiek vatte de centrale uitdaging van de avond mooi samen: Hoe maken we de politiek duidelijk wat de wensen, behoeften en noodzakelijke kaders van de sector zijn?

Later op de avond deelden Venla Keskinen (Miila) en Orlando Haynes (Seven Angels) hun visie op het belang van eigen ruimtes voor de ballroom scene: “for the community, by the community.” Aan de hand van een video van de tentoonstelling Deep in Vogue in de Kunsthal werd de ballroom-scene belicht. Deze werd omschreven als een “chosen family” en een creatieve broedplaats waar cultuur voortdurend wordt uitgevonden en heruitgevonden. Ballroom fungeert als ondersteunend netwerk voor thema’s als seksualiteit, mentale gezondheid en dakloosheid. Deelname is er niet passief: je maakt actief deel uit van het geheel, of je blijft beter thuis; want voor spectators of aapjeskijkers is weinig plaats in deze hechte community.

De avond werd afgesloten met een performance van XST3LLAR-artists Aeesha en april222 – een passend slot van een avond die in het teken stond van expressie, gemeenschap en de vraag wie eigenlijk bepaalt wat cultuur is.

We bedanken alle aanwezigen, WORM en de gemeente Rotterdam voor hun bijdrage aan deze avond!

Ons volgende evenement vindt plaats op 24 april bij Skateland Rotterdam en staat in het teken van Pizza, Party & Politiek. Samen gaan we aan de slag met het opstellen van een one-pager met de prioriteiten van de nachtsector. Deze overhandigen we aan verschillende politieke partijen als input voor hun partijprogramma’s richting de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026. Reserveer je kaartje voor het Programmeursoverleg op 24 april hier.